Химическое генерирование и реакционная способность высокоокисленных оксоформ µ-карбидодимерного водорастворимого сульфофталоцианината рутения(IV)
- Авторы: Зайцева С.В.1, Зданович С.А.1, Сухарев В.С.2, Койфман О.И.1,3
-
Учреждения:
- Институт химии растворов им. Г.А. Крестова РАН
- Ивановский государственный химико-технологический университет
- Институт органической химии им. Н.Д. Зелинского РАН
- Выпуск: Том 69, № 6 (2024)
- Страницы: 829-843
- Раздел: КООРДИНАЦИОННЫЕ СОЕДИНЕНИЯ
- URL: https://innoscience.ru/0044-457X/article/view/666494
- DOI: https://doi.org/10.31857/S0044457X24060058
- EDN: https://elibrary.ru/XTNYKH
- ID: 666494
Цитировать
Аннотация
Спектральными методами исследовано химическое генерирование высокоокисленных форм µ-карбидодимерным водорастворимым сульфофталоцианинатом рутения в реакции с трет-бутилгидропероксидом. Установлены закономерности и предложен механизм образования активных частиц. Отмечено, что координирующая способность димерного комплекса определяет возможность образования π-катион-радикала и дикатион-дирадикала. Показано влияние концентрации пероксида и рН среды на генерирование активных форм различного типа, способных окислять не только синтетический краситель, но и органический пероксид.
Ключевые слова
Полный текст

Об авторах
С. В. Зайцева
Институт химии растворов им. Г.А. Крестова РАН
Автор, ответственный за переписку.
Email: svz@isc-ras.ru
Россия, ул. Академическая, 1, Иваново, 153045
С. А. Зданович
Институт химии растворов им. Г.А. Крестова РАН
Email: svz@isc-ras.ru
Россия, ул. Академическая, 1, Иваново, 153045
В. С. Сухарев
Ивановский государственный химико-технологический университет
Email: svz@isc-ras.ru
Россия, Шереметьевский проспект, 7, Иваново, 153000
О. И. Койфман
Институт химии растворов им. Г.А. Крестова РАН; Институт органической химии им. Н.Д. Зелинского РАН
Email: svz@isc-ras.ru
Россия, ул. Академическая, 1, Иваново, 153045; Ленинский пр-т, 47, Москва, 119991
Список литературы
- Cytochrome P450: Structure, Mechanism, and Biochemistry / Ed. Ortiz de Montellano P.R. New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers, 2005. 690 p. https://doi.org/10.1007/b139087
- Denisov I.G., Makris T.M., Sligar S.G. et al. // Chem. Rev. 2005. V. 105. № 6. P. 2253. https://doi.org/10.1021/cr0307143
- Fumito T., Mikiya M., Shinya N. et al. // Coord. Chem. Rev. 2002. V. 226. № 1–2. P. 219. https://doi.org/10.1016/S0010-8545(01)00444-1
- Eric R., Alexandra L., Mélanie Q. et al. // Coord. Chem. Rev. 1998. V. 178–180. P. 1407. https://doi.org/10.1016/S0010-8545(98)00148-9
- Meunier B., de Visser S.P., Shaik S. // Chem. Rev. 2004. V. 104. № 9. P. 3947. https://doi.org/10.1021/cr020443g
- Omura K., Aiba Y., Suzuki K. et al. // ACS Catal. 2022. V. 12. № 18. P. 11108. https://doi.org/10.1021/acscatal.2c01345
- Bhunia S., Ghatak A., Dey A. // Chem. Rev. 2022. V. 122. № 14. P. 12370. https://doi.org/10.1021/acs.chemrev.1c01021
- Nam W. // Acc. Chem. Res. 2007. V. 40. № 7. P. 522. https://doi.org/10.1021/ar70002
- Kent M.U., Jushchhyshyn I.M., Hollenberg F.P. // Curr. Drug Metab. 2001. V. 2. № 3. P. 215. https://dx.doi.org/10.2174/1389200013338478
- John B.S., Stephen G.S., Dominick L.C. // Pharmacol. Ther. 1981. V. 12. № 1. P. 43. https://doi.org/10.1016/0163-7258(81)90075-9
- Nam W., Ryu Y.O., Song W.J. // J. Biol. Inorg. Chem. 2004. V. 9. № 6. P. 654. https://doi.org/10.1007/s00775-004-0577-5
- Nam W., Lim M.H., Lee H.J. et al. // J. Am. Chem. Soc. 2000. V. 122. № 28. P. 6641. https://doi.org/10.1021/ja000289k
- Collman J.P., Chien A.S., Eberspacher T.A. et al. // J. Am. Chem. Soc. 2000. V. 122. № 45. P. 11098. https://doi.org/10.1021/ja000961d
- Collman J.P., Zeng L., Decréau R.A. // Chem. Commun. 2003. P. 2974. http://dx.doi.org/10.1039/B310763A
- Nam W., Jin S.W., Lim M.H. et al. // Inorg. Chem. 2002. V. 41. № 14. P. 3647. https://doi.org/10.1021/ic011145p
- Shaik S., Hirao H., Kumar D. // Acc. Chem. Res. 2007. V. 40. № 7. P. 532. https://doi.org/10.1021/ar600042c
- Franke A., Fertinger C., van Eldik R. // Angew. Chem. Int. Ed. 2008. V. 47. № 28. P. 5238. https://doi.org/10.1002/anie.200800907
- Hessenauer-Ilicheva N., Franke A., Wolak M. et al. // Chem. Eur. J. 2009. V. 15. № 45. P. 12447. https://doi.org/10.1002/chem.200901712
- Baglia R.A., Zaragoza J.P.T., Goldberg D.P. // Chem. Rev. 2017. V. 117. № 21. P. 13320. https://doi.org/10.1021/acs.chemrev.7b00180
- Huang X., Groves J.T. // Chem. Rev. 2018. V. 118. 5. P. 2491. https://doi.org/10.1021/acs.chemrev.7b00373
- Guo M., Corona T., Ray K. et al. // ACS Cent. Sci. 2019. V. 5. № 1. P. 13. https://doi.org/10.1021/acscentsci.8b00698
- Cipriano L.A., Di Liberto G., Pacchioni G. // ACS Catal. 2022. V. 12. № 19. P. 11682. https://doi.org/10.1021/acscatal.2c03020
- Groves J.T., Myers R.S. // J. Am. Chem. Soc. 1983. V. 105. № 18. P. 5791. https://doi.org/10.1021/ja00356a016
- Koifman O.I., Ageeva T.A., Beletskaya I.P. et al. // Macroheterocycles. 2020. V. 13. № 4. P. 311. https://doi.org/10.6060/mhc200814k
- Kang Y., Chen H., Jeong Y.J. et al. // Chem. Eur. J. 2009. V. 15. № 39. P. 10039. https://doi.org/10.1002/chem.200901238
- Yakushev A.A., Averin A.D., Maloshitskaya O.A. et al. // Macroheterocycles. 2018. V. 11. № 2. P. 135. https://doi.org/10.6060/mhc180276a
- Функциональные материалы на основе тетрапиррольных макрогетероциклических соединений / Под. ред. Койфмана О.И. М.: URSS, 2019. 848 с. ISBN 978-5-9710-6952-2
- Christendat D, David M.-A., Morin S. et al. // J. Porphyr. Phthalocyanines. 2005. V. 9. № 9. P. 626. https://doi.org/10.1142/S1088424605000733
- Balkus K.J., Eissa M., Lavado R. // Studies in Surface Science and Catalysis. 1995. V. 94. P. 713. https://doi.org/10.1016/S0167-2991(06)81288-7
- Balkus K.J.Jr., Eissa M., Levado R. // J. Am. Chem. Soc. 1995. V. 117. № 43. P. 10753. https://doi.org/10.1021/ja00148a022
- Alexiou C., Lever A.B.P. // Coord. Chem. Rev. 2001. V. 216–217. P. 45. https://doi.org/10.1016/S0010-8545(01)00350-2
- Rawling T., McDonagh A. // Coord. Chem. Rev. 2007. V. 251. № 9–10. P. 1128. https://doi.org/10.1016/j.ccr.2006.09.011
- Cammidge A.N., Berber G., Chambrier I. et al. // Tetrahedron. 2005. V. 61. № 16. P. 4067. https://doi.org/10.1016/j.tet.2005.02.027
- Cailler L.P., Clémancey M., Barilone J. et al. // Inorg. Chem. 2020. V. 59. № 2. P. 1104. https://doi.org/10.1021/acs.inorgchem.9b02718
- Kroitor A.P., Cailler L.P., Martynov A.G. et al. // Dalton Trans. 2017. V. 46. № 45. P. 15651. http://dx.doi.org/10.1039/C7DT03703A
- Зайцева С.В., Зданович С.А., Тюрин Д.В. и др. // Журн. неорган. химии. 2022. Т. 67. № 3. С. 294. https://doi.org/10.31857/S0044457X22030175
- Zaitseva S.V., Tyulyaeva E.Yu., Tyurin D.V. et al. // J. Organomet. Chem. 2020. V. 912. P. 121164. https://doi.org/10.1016/j.jorganchem.2020.121164
- Zaitseva S.V., Tyulyaeva E.Yu., Tyurin D.V. et al. // Polyhedron. 2022. V. 217. P. 115739. https://doi.org/10.1016/j.poly.2022.115739
- Sorokin A.B. // Catal. Today. 2021. V. 373. P. 38. https://doi.org/10.1016/j.cattod.2021.03.016
- Capobianchi A., Paoletti A.M., Pennesi G. et al. // Inorg. Chem. 1994. V. 33. № 21. P. 4635. https://doi.org/10.1021/ic00099a013
- Cailler L.P., Kroitor A.P., Martynov A.G. et al. // Dalton Trans. 2021. V. 50. № 6. P. 2023. http://dx.doi.org/10.1039/D0DT04090H
- Симонова О.Р., Зайцева С.В., Тюляева Е.Ю. и др. // Журн. физ. химии. 2018. Т. 92. № 11. С. 1692. http://dx.doi.org/10.1134/S0044453718110390
- Зайцева С.В., Симонова О.Р., Зданович С.А. и др. // Макрогетероциклы. 2018. Т. 11. № 1. С. 55. http://dx.doi.org/10.6060/mhc180173s
- Тюрин Д.В., Зайцева С.В., Кудрик Е.В. // Журн. физ. химии. 2018. Т. 92. № 5. С. 723. https://doi.org/10.7868/S0044453718050084
- Zaitseva S.V., Tyulyaeva E.Yu., Zdanovich S.A. et al. // J. Mol. Liq. 2019. V. 287. P. 111023. https://doi.org/10.1016/j.molliq.2019.111023
- Kienast A., Galich L., Murray K.S. et al. // J. Porphyrins Phthalocyanines. 1997. V. 1. № 2. P. 141. https://doi.org/10.1002/(SICI)1099-1409(199704)1: 2%3C141::AID-JPP18%3E3.0.CO;2-M
- Kluson P., Drobek M., Kalaji A. et al. // Res. Chem. Intermed. 2009. V. 35. № 1. P. 103. https://doi.org/10.1007/s11164-008-0003-7
- Barca G.M.J., Bertoni C., Carrington L. et al. // J. Chem. Phys. 2020. V. 152. № 15. P. 154102. https://doi.org/10.1063/5.0005188
- Lee C., Yang W., Parr R.G. // Phys. Rev. B. 1988. V. 37. № 2. P. 785. https://doi.org/10.1103/PhysRevB.37.785
- Pritchard B.P., Altarawy D., Didier B. et al. // J. Chem. Inf. Model. 2019. V. 59. № 11. P. 4814. https://doi.org/10.1021/acs.jcim.9b00725
- Экспериментальные методы химической кинетики / Под ред. Эмануэля Н.М., Сергеева Г.Б. М.: Высш. шк., 1980. 375с.
- Kutsybala D.S., Shokurov A.V., Kroitor A.P. et al. // Macroheterocycles. 2021. V. 14. № 1. P. 51. https://doi.org/10.6060/mhc210234
- Nyokong T., Gasyna Z., Stillman M.J. // Inorg. Chem. 1987. V. 26. № 7. P. 1087. https://doi.org/10.1021/ic00254a025
- Hanack M., Osío-Barcina J., Witke E. et al. // Synthesis. 1992. V. 1992. № 01-02. P. 211. https://doi.org/10.1055/s-1992-34149
- Singh A.K., Usman M., Sarkar S. et al. // Inorg. Chem. 2021. V. 60. № 21. P. 16492. https://doi.org/10.1021/acs.inorgchem.1c02331
- Sil D., Dey S., Kumar A. et al. // Chem. Sci. 2016. V. 7. № 2. P. 1212. https://doi.org/10.1039/c5sc03120f
- Гришина Е.Г., Макарова А.С., Кудрик Е.В. и др. // Журн. физ. химии. 2016. Т. 90. № 3. С. 477. https://doi.org/10.7868/S0044453716030134
- Sugishima M., Sakamoto H., Higashimoto Y. et al. // J. Biol. Chem. 2003. V. 278. № 34. P. 32352. https://doi.org/10.1074/jbc.M303682200
- Симонова О.Р., Зайцева С.В., Койфман О.И. // Журн. общ. химии. 2016. Т. 86. № 6. С. 992. https://doi.org/10.1134/S1070363216060177
- Pedersen C.J. // J. Org. Chem. 1957. V. 22. № 2. P. 127. https://doi.org/10.1021/jo01353a005
- Nakamoto K. Infrared and Raman Spectra of Inorganic and Coordination Compounds / Handbook of Vibrational Spectroscopy. Eds Chalmers J.M., Griffiths P.R. John Wiley & Sons, 2006. P. 1872. https://doi.org/10.1002/0470027320.s4104
- Chlistunoff J., Sansiñena J.-M. // J. Phys. Chem. C. 2014. V. 118. № 33. P. 19139. https://doi.org/10.1021/jp5044249
- Podgorski M.N., Coleman T., Churchman L.R. et al. // Chem. Eur. J. 2022. V. 28. № 72. P. e202202428. https://doi.org/10.1002/chem.202202428
- Coleman T., Kirk A.M., Chao R.R. et al. // ACS Catal. 2021. V. 11. № 4. P. 1995. https://doi.org/10.1021/acscatal.0c04872
- Fertinger C., Hessenauer-Ilicheva N., Franke A. et al. // Chem. Eur. J. 2009. V. 15. № 48. P. 13435. https://doi.org/10.1002/chem.200901804
- Rayati S., Sheybanifard Z. // C.R. Chim. 2016. V. 19. № 3. P. 371. https://doi.org/10.1016/j.crci.2015.12.001
- Liang L., Cheng L., Zhang Y. et al. // RSC Adv. 2020. V. 10. P. 28509. https://doi.org/10.1039/d0ra03125a
- Li H., Gong Y., Huang Q. et al. // Ind. Eng. Chem. Res. 2013. V. 52. № 44. P. 15560. https://doi.org/10.1021/ie401503u
Дополнительные файлы
